Je manuscript als boek op de markt met het logo van een echte, liefst bekende uitgever erop, dat is het ideaal van veel schrijvende professionals. Het biedt extra erkenning voor je expertise en fungeert als een kwaliteitsstempel.
Als je eenmaal een uitgever hebt gevonden, gaan er deuren voor je open die anders gesloten blijven. Zeker wat betreft de distributie van je boek. Toch is het goed om je te realiseren dat er voor- en nadelen kleven aan de samenwerking met een traditionele uitgeverij. Wij benadrukken bij onze klanten altijd dat het belangrijk is om daarin een bewuste afweging te maken. Per slot van rekening zijn er tegenwoordig veel meer mogelijkheden om een publiek te bereiken met je boek. Zeker als het gaat om een businessboek.
Voor- en nadelen van een uitgever
Hoewel ik hier nooit uitputtend kan zijn en elke auteur zo zijn eigen ervaringen heeft, zijn er grofweg vier gebieden in het werken met een uitgever die zowel voor- als nadelen kunnen hebben: financiën, productie, PR/marketing en distributie.
1 Financiële aspecten
Het eerste voordeel is dat een traditionele uitgeverij investeert in je boek. De uitgever neemt het uitgeefrisico en dat betekent dat de productie-, promotie- en distributiekosten voor zijn rekening komen. Het betekent dat je zelf geen financieel risico loopt. Je eigen investering blijft beperkt. Bovendien krijg je bij het ondertekenen van het contract soms een voorschot op de royalty’s. Dat bedrag heb je binnen en ook als je boek onverhoopt slecht wordt verkocht, mag je het houden. Die voorschotten zijn niet heel hoog. Als je uitgaat van het aantal uur dat je in je boek hebt gestopt en je verdeelt het voorschot daarover, word je eerder licht verdrietig. Maar je hebt wel een eerste rendement van je boek binnen.
MAAR dat je zelf geen financieel risico loopt, heeft een keerzijde: je krijgt ook maar een relatief klein deel van de opbrengst van je boek. Meestal gaat het om 10% van de verkoopprijs (ex btw) per verkocht exemplaar . En er zijn ook uitgevers die lagere percentages hanteren: 6 of 7% of een percentage van de netto-opbrengst. Die royalty’s worden aan het eind van het jaar berekend en rond maart, april uitgekeerd. Je begrijpt dus dat zowel jij als de uitgeverij erbij gebaat zijn dat je boek in grote aantallen over de toonbank gaat.
2 Productie
Een tweede argument vóór een uitgever is dat deze ervaren mensen in dienst heeft die voor jou werken. Dat begint al bij redactionele begeleiding. Je kunt daar veel van opsteken, ook voor je volgende boek ;-). Daarnaast zorgt de uitgeverij voor de vormgeving van het omslag en binnenwerk. In overleg met de marketing-manager – die weet welke omslagen je publiek aanspreken – gaat de vormgever aan het werk met het omslag. En er is altijd een productie-manager in dienst die ervoor zorgt dat binnenwerk en omslag van je boek tip-top en volgens planningtijd wordt uitgevoerd.
MAAR dat het financieel risico bij de uitgever ligt, betekent dat je een deel van de zeggenschap over je boek kwijtraakt. De redacteur heeft vaak ideeën over de structuur of stijl en de stem van de marketeer of uitgever is bepalend als het gaat om de vormgeving, omslagkeuze en positionering van jouw boek. Vanzelfsprekend worden keuzes wel in overleg met jou gemaakt, maar het kan gebeuren dat jouw boek er uiteindelijk anders uitziet dan je zelf had bedacht. Vraag je dus voor je met een uitgever in zee gaat af of je daar mee kunt leven en kaart het eventueel aan tijdens de eerste gesprekken.
3 PR/Marketing
Nog voordat je boek verschijnt, is op de uitgeverij al een uitgebreid team van medewerkers bezig met marketing, verkoop, internetmogelijkheden en promotie van je boek. Hierdoor wordt het zowel voor boekhandel, pers als voor je doelgroep duidelijk dat je boek eraan komt.
MAAR veel auteurs realiseren zich niet dat de promotie- en marketingmedewerkers van de uitgeverij nog minstens 25 boeken van andere schrijvers onder handen hebben. Dit betekent dus dat ze hun aandacht moeten verdelen en prioriteiten moeten stellen. Soms zijn de onderwerpen waarover jij wilt praten voor de uitgever, redacteur of promotor nog niet aan de orde en moet je nog even geduld hebben. Soms is het marketingbudget kleiner dan jij had gehoopt.
DAN NOG is het zo dat de uitgever en jij een gezamenlijk belang hebben: des te meer promotie, des te beter zichtbaar en opvallender je boek, des te groter de kans op hogere verkoopcijfers. Je uitgever maakt keuzes in de toewijzing van het budget, maar verwacht ook dat jij het nodige aan promotie doet. Dat gaat natuurlijk altijd in overleg. Ook dit onderwerp kun je aansnijden in het eerste gesprek met de uitgever.
Handleiding Boekproposal
Als je een uitgever zoekt is een goed boekproposal onmisbaar. Het is dé manier om te laten zien wat jij als auteur en je boek een uitgever te bieden hebben.
In deze handleiding voor een boekproposal laat Marja Duin je stap voor stap zien hoe je dat overtuigend doet. En Marja weet waar ze het over heeft, want ze werkte ruim 20 jaar als acquirerend redacteur voor verschillende bekende uitgevers.
4 Distributie van je boek
We hebben in Nederland een fijnmazig netwerk van boekhandels. Een uitgeverij heeft daarin van oudsher veel contacten en kennis, die zullen worden aangewend om de verkoop te stimuleren. Natuurlijk zijn er tegenwoordig meer mogelijkheden, maar de (online) boekhandel is nog altijd het belangrijkste verkoopkanaal. En de uitgever weet heel goed hoe die dat moet bewerken. In vergelijking met uitgeven in eigen beheer is dat een belangrijke troef.
MAAR bedenk je wel dat je het tijdstip waarop je boek in de boekhandel ligt, zelf niet in de hand hebt als je met een uitgever in zee gaat. Dat komt door het systeem van aanbiedingen: twee of drie keer per jaar praten de vertegenwoordigers van uitgevers met de boekhandels, inkoopcombinaties en grote partijen. Zij presenteren de nieuwe titels en streven ernaar om dan al zoveel mogelijk exemplaren van je boek te verkopen.
Het is maar de vraag of jouw boek in de eerstvolgende aanbieding past. Een uitgever streeft namelijk naar een evenwichtige samenstelling van het assortiment en plant dat al van te voren. Op het moment dat jij in gesprek gaat met de uitgever, is de eerstvolgende aanbieding vaak al vol. En misschien zitten er in de volgende al andere titels waartussen jouw boek niet voldoende tot zijn recht komt. Dan ben je zo driekwart jaar verder voordat je boek in de boekhandel ligt. Dit kan frustrerend zijn, zeker als de vertraging de zakelijke doelen die je met je boek hebt in de weg zit.
Voor- en nadelen uitgever afwegen
Wil je je boek op de markt brengen via een uitgever, realiseer je dan dat de uitgeverij en jij als auteur een gemeenschappelijke doelstelling hebben. Jullie willen beiden een zo goed mogelijk product maken waarvan zoveel mogelijk exemplaren verkocht kunnen worden. Een goede afstemming van alle afwegingen en mogelijkheden over en weer is daarbij bepalend voor de kans op succes.
Jij als auteur profiteert van het kwaliteitsstempel, de expertise en de distributie die een uitgever inbrengt en hoeft je geen zorgen te maken over de financiële investering. Daar staan lagere opbrengsten, minder zeggenschap en soms een latere publicatie dan je zelf in je hoofd had tegenover. Het is aan jou om die afweging te maken.
