Elke tekst die je zelf produceert, is jouw intellectueel eigendom en automatisch beschermd door de Wet op het Auteursrecht uit 1912. Dat betekent dat mensen een kopie van je werk mogen maken voor eigen gebruik, maar dat ze er verder weinig tot niets mee mogen doen.
Toch wordt elke ondernemer wel eens geconfronteerd met een illegale kopie van zijn eigen tekst. En dat kan ver gaan. Zo ontdekte ik zelf dat een grote gemeente een tekst van mij één op één had gebruikt in een gemeentelijke gids. Een collega-ondernemer vond mijn marketingteksten blijkbaar zo goed dat hij ze tot maar liefst vier PDF’s verwerkte die hij weggaf als je lid van zijn nieuwsbrief en community werd. Beide keren zat ik met stomme verbazing naar die letterlijke kopieën op mijn scherm te kijken. Om vervolgens tot actie over te gaan.
De gemeente betaalde een schadevergoeding. De ondernemer bleek meer dingen fout te doen en ging kort na mijn ontdekking jammerlijk failliet.
Voorkomen en genezen
Als het om je auteursrecht gaat kun je twee soorten stappen zetten om je rechten te beschermen. Zo zijn er preventieve stappen die ervoor zorgen dat iemand minder snel tot plagiaat overgaat. Mocht je preventie uiteindelijk niet gewerkt hebben, dan kun je overgaan tot sancties.
Beide opties en bijbehorende mogelijkheden wil ik hier graag met je delen.
Je auteursrecht beschermen
Als je wilt voorkomen dat iemand met jouw intellectueel eigendom aan de haal gaat, kun je het volgende doen:
1. Leg het ontstaan van je documenten vast
Plagiaatplegers kunnen glashard ontkennen dat ze je tekst hebben gestolen. ‘Bewijs maar dat het jouw tekst is’ zeggen ze dan doodleuk. Het is fijn als je dat dan inderdaad kunt. Publiceer je teksten op je eigen site of in een eBook dan kun je vaak aantonen dat je dat op een zeker moment hebt gedaan. Maar een eigen content management systeem is vaak te manipuleren en daardoor geen glashard bewijs.
Wat je kunt doen is de verschillende versies van een tekst en een definitieve tekstversie elders uploaden. Op een plek waarvan vast staat dat je daar zelf niets kunt manipuleren. Zo kun je een document naar jezelf mailen of naar iemand anders die je vertrouwt. Het is dan volledig duidelijk welke versie je op welk moment gemaakt hebt. Maak een back-up van deze mails die je online bewaart.
2. Toon dat je jouw auteursrecht serieus neemt
Vermeld op je site een © en geef aan wat wel en niet toegestaan is en hoe je met overtredingen omgaat. Zo kun je aangeven dat teksten wel overgenomen mogen worden, maar dat de bron er met je volledige bedrijfsnaam en een werkende link bij moet staan. Of je kunt aangeven dat er tot een maximum aantal woorden geciteerd mag worden en dat er vervolgens doorgelinkt kan worden naar de rest van het artikel op jouw site. En ten slotte kun je aangeven wat je met overtreders doet als je ze ontdekt. Je kunt aangeven dat je dan een vast bedrag per woord in rekening brengt en de vordering direct uit handen geeft. Neem op die pagina over copyrights of in de gebruiksvoorwaarden van je site op dat wie je tekst kopieert, automatisch akkoord gaat met betaling van deze som. Daarover lees je verderop in dit artikel meer.
3. Bescherm een term met een domeinnaam
Indien je een bijzondere term hebt bedacht voor een onderwerp uit je vakgebied of indien je een specifieke techniek of oplossing beschrijft waarvoor je zelf een een aanduiding hebt verzonnen, dan kun je deze aanstaande vakterm vastleggen en beschermen met een domeinnaam.
Dat heeft twee voordelen:
- Wie later op deze term of woordcombinatie zoekt, komt bij jouw site uit.
- De registratiedatum toont aan dat jij op een bepaald moment de geestelijk vader was.
Dit geldt zeker voor de titel van je boek of voor de belangrijkste term in die boektitel! Voor mijn nog te verschijnen marketingboek voor vrouwelijke ondernemers waarin de term marketingdiva voorkomt, heb ik direct marketingdiva.nl geclaimd.
4. Bescherm een term of idee met een iDepot
Een officiële merkregistratie bij het Benelux Bureau van de Intellectuele Eigendom kost een paar honderd euro en is 10 jaar geldig. Het legt vast dat jij de rechten op een bepaalde naam of term hebt, eventueel ook in combinatie met een beeldmerk of logo. In de meeste gevallen schiet het vastleggen als officieel merk zijn doel voorbij, maar er is ook een ‘light’ versie in de vorm van een iDepot. Een iDepot toont niet aan dat JIJ iets hebt gemaakt of verzonnen, maar het is een datumstempel dat aantoont dat jij op zeker moment in het bezit van een idee was. Omdat de Auteurswet je materialen al beschermt, kun je een iDepot zien als een aanvulling dat aantoont dat jij de eerste was met dit idee.
Een iDepot beschermt je creatie gedurende 5 jaar voor € 37. Je kunt het online indienen.
Je auteursrecht verdedigen met actie
Helaas betekent het feit dat een wet je teksten beschermt, nog niet dat anderen er niet toch mee aan de haal gaan. Ook in dat geval kun je het nodige uitrichten om je rechten te doen gelden. Hier volgen enkele suggesties:
- Benader de overtreder vriendelijk maar direct en laat weten dat je wilt dat hij/zij je tekst verwijdert of dat er anders mee omgesprongen moet worden, bijvoorbeeld door een bronvermelding toe te voegen met werkende link.
- Heb je op je site staan dat je een bedrag rekent per gekopieerd woord, kondig dan aan dat je een factuur stuurt.
- Lijkt de andere partij meer macht en/of juridische slagkracht te hebben dan jij of heb je geen zin in gedoe? Schakel dan zelf een jurist in. Daarmee laat je direct zien dat je het serieus meent en dat je ondersteuning krijgt om je claim kracht bij te zetten.
