Bij uitgeven in eigen beheer komt je voor beslissingen te staan die normaliter door een uitgever worden genomen. Gaven we in eerdere artikelen aan hoe belangrijk een goede redactie is en dat de vormgeving daar niet voor onderdoet, in dit artikel richten we ons op de distributie van je boek. Hoe ga je het boek bij je gewenste lezers krijgen?
Boekdistributie is een beslissend onderdeel van je uitgeefstrategie. Je boek mag prettig lezen, mooi zijn vormgegeven en prachtig geproduceerd, maar als je niet hebt nagedacht over de logistiek dan komt het nooit bij de doelgroep terecht en zijn al je tijd, inspanning en investeringen voor niets geweest. Het is zinvol om al in een vroeg stadium te bedenken hoe je de distributie van je boek wilt organiseren, omdat ook productiekeuzes hiermee kunnen samenhangen.
Stel jezelf de volgende vragen:
- Hoe belangrijk is de boekhandel voor je boek?
- Hoeveel wil je investeren in voorraad en distributie?
- Is het papieren boek wel het beste medium om jouw boodschap bij de lezers te krijgen?
Hoe belangrijk is de boekhandel voor je boek?
Heel lang is distributie hét struikelblok geweest voor mensen die hun boek in eigen beheer wilden uitgeven. Als je boek niet via een ‘echte’ uitgeverij op de markt werd gebracht, kreeg je geen voet aan de grond bij de Nederlandse boekhandels. Laten we eerlijk zijn: dat is nog steeds lastig… maar dat geldt niet meer alleen voor uitgaven in eigen beheer. Ook gerenommeerde uitgevers hebben moeite om hun boeken de boekhandel in te krijgen. De ruimte in de boekhandel is beperkt, het inkoopbudget is beperkt en het aanbod is nog steeds enorm. Voeg daarbij de krimpende markt, die maakt dat boekhandels alleen boeken inkopen die een zekere omzetsnelheid hebben, en je begrijpt dat de sleutelpositie van de boekhandel tegenwoordig aan erosie onderhevig is.
Met de opkomst van internetboekhandels, websites en social media is het veel gemakkelijker geworden om je boek onder de aandacht van de doelgroep te krijgen. Voor de verkoop en distributie ben je niet meer alleen afhankelijk van de boekhandel. Hier een link naar een artikel dat onlangs over dit onderwerp gepost werd op schrijvenonline.nl.
Tip: wil je je boek ook via de boekhandel verspreiden, dan is het belangrijk dat het:
- Een ISBN heeft, zodat het vindbaar is
- Is gedeponeerd bij de Koninklijke Bibliotheek
- Kan worden besteld via het Centraal Boekhuis
Je kunt er natuurlijk ook voor kiezen om de distributieketen in te korten en de verkoop aan de lezers helemaal zelf te verzorgen.
Hoeveel wil je investeren in boekdistributie?
De kosten voor een ISBN zijn te overzien, het deponeren bij de Koninklijke Bibliotheek is gratis. De teller begint te lopen bij het Centraal Boekhuis. Dit landelijke boekenmagazijn regelt de distributie van boeken naar de boekhandel, maar ook de internetboekhandels zijn hierbij aangesloten. Als je je boek landelijk wilt verkopen, kun je bijna niet om aansluiting bij het CB heen.
Voor kleine uitgevers, uitgaven in eigen beheer, heeft het CB een compact-regeling, maar daarmee moet je toch al snel rekenen op enige tientjes per maand. Overigens zijn er tegenwoordig drukkers die een uitgeefservice voeren en kun je je aanmelden bij een aantal clusteruitgeverijen, waarvan de deelnemers de distributiekosten samen delen. Je hoeft niet je hele voorraad boeken bij het Centraal Boekhuis neer te leggen, je kunt ook afspreken dat je de voorraad aanvult als hij beneden een bepaald aantal is gekomen.
Bij elk van deze opties is het wel belangrijk dat je je boek op voorraad hebt liggen, zodat er snel geleverd kan worden. Dat heeft consequenties:
- Voor je productie: hoeveel boeken laat je tegelijk drukken?
- Waar ga je die voorraad neerleggen?
- Hoe ga je zorgen voor de verzending van en naar het CB?
Tip: behalve het drukken van een (kleine) oplage, kun je ook kiezen voor printing on demand (drukken als je boek wordt besteld), daarmee verlaag je je voorraadkosten, maar de productiekosten zijn gemiddeld wel hoger.
Is papier wel het beste medium om jouw boodschap bij de lezers te krijgen?
Ten slotte kun je je natuurlijk voorstellen dat – als je je lezers toch weet te vinden via je website, digitale nieuwsbrieven en de social media – digitale distributie ook een optie kan zijn. Vraag je af of het wel nodig is om je boodschap te verpakken in een papieren boek. Misschien is jouw doelgroep eraan gewend om van beeldscherm te lezen? Of wil je naast een papieren versie ook een digitale aan kunnen bieden?
De voorbereidende exercities, schrijven, redigeren, vormgeven, blijven natuurlijk hetzelfde, want ook een e-book moet kwaliteit uitstralen, maar de distributiekosten liggen beduidend lager, ze vragen minder opslagruimte en personele inspanning.